جمع فرعی ﷼۰
مقدمه
دندان درد یکی از بدترین دردهایی است که هر انسانی ممکن است تجربه کند. وقتی پوسیدگی دندان عمیق شود و به عصب برسد، معمولاً راهی جز عصبکشی باقی نمیماند. عصبکشی یا اندودنتیکس یک درمان تخصصی است که به نجات دندان کمک میکند و جلوی کشیدن آن را میگیرد.
شاید شما هم شنیده باشید که عصبکشی دردناک است یا هزینهی زیادی دارد. اما حقیقت چیست؟ در این مقاله، همه چیز درباره عصبکشی را بررسی میکنیم: از علائم نیاز به آن، مراحل انجام، تکنیکها و ابزارها، تا مزایا و معایب، مراقبتهای بعد از عصبکشی و حتی باورهای غلطی که بین مردم وجود دارد.
عصب کشی چیست؟
عصبکشی به فرایند درمان ریشه دندان گفته میشود. در این روش، عصب ملتهب یا عفونی از داخل دندان خارج شده، کانالها تمیز و ضدعفونی میشوند و سپس با مواد مخصوص پر میشوند.
به زبان ساده، عصبکشی یعنی پاکسازی درون دندان و بستن آن تا جلوی عفونتهای بعدی گرفته شود.
چرا عصب کشی لازم میشود؟
وقتی پوسیدگی دندان درمان نشود، به تدریج به لایههای عمیقتر نفوذ میکند و به عصب میرسد. در این مرحله، بیمار با درد شدید، حساسیت و حتی تورم لثه مواجه میشود. اگر عصبکشی انجام نشود، ممکن است عفونت به استخوان فک و سایر دندانها هم سرایت کند.
دلایل اصلی نیاز به عصبکشی:
-
پوسیدگی عمیق دندان
-
ترک یا شکستگی دندان
-
آسیب شدید ناشی از ضربه
-
عفونت یا آبسه دندان
علائم نیاز به عصب کشی
-
درد شدید و مداوم دندان
-
درد هنگام جویدن یا گاز زدن
-
حساسیت به سرما و گرما (که پس از برداشتن محرک ادامه دارد)
-
تورم یا التهاب لثه اطراف دندان
-
تغییر رنگ دندان (تیره یا خاکستری شدن)
-
وجود آبسه یا ترشح چرک
مراحل عصب کشی
مرحله اول: معاینه و تشخیص
دندانپزشک با معاینه و عکسبرداری (رادیوگرافی) میزان آسیب را بررسی میکند.
مرحله دوم: بی حسی
بیحسی موضعی باعث میشود که بیمار در طول درمان درد احساس نکند.
مرحله سوم: دسترسی به کانال ریشه
دندانپزشک سوراخ کوچکی روی دندان ایجاد میکند تا به پالپ و کانال ریشه برسد.
مرحله چهارم: خارج کردن عصب آسیب دیده
عصب و بافت آلوده از داخل دندان برداشته میشود.
مرحله پنجم: شست و شو و ضد عفونی
کانالها با مواد مخصوص تمیز و ضدعفونی میشوند.
مرحله ششم: پر کردن کانال ها
کانالها با مادهای به نام گوتاپرکا پر و محکم میشوند.
مرحله هفتم: ترمیم نهایی
دندان با ترمیم دائمی یا روکش پوشانده میشود تا عملکرد طبیعی پیدا کند.
انواع تکنیک های عصب کشی
عصبکشی تک جلسهای
در یک جلسه انجام میشود و برای دندانهای ساده و بدون عفونت گسترده مناسب است.
عصبکشی چند جلسهای
در موارد پیچیده یا عفونت شدید، درمان در چند جلسه انجام میشود.
مواد و ابزار مورد استفاده در عصب کشی
-
سوزنها و فایلهای دستی یا روتاری (برای خارج کردن عصب)
-
مواد ضدعفونیکننده (مانند هیپوکلریت سدیم)
-
گوتاپرکا (برای پر کردن کانالها)
-
میکروسکوپ دندانپزشکی (برای دقت بالاتر)
-
دستگاه اپکسیاب (برای تعیین طول ریشه)
مزایا و معایب عصب کشی
مزایا
-
نجات دندان و جلوگیری از کشیدن
-
رفع درد و عفونت
-
بازگشت عملکرد طبیعی دندان
-
بهبود زیبایی لبخند
معایب
-
احتمال شکست درمان در برخی موارد
-
حساسیت یا درد موقت پس از درمان
-
هزینه بیشتر نسبت به پر کردن معمولی
هزینه عصب کشی دندان
عوامل موثر بر هزینه:
-
تعداد کانالهای دندان (دندانهای آسیا کانال بیشتری دارند)
-
شدت پوسیدگی و عفونت
-
تخصص دندانپزشک (عمومی یا متخصص ریشه)
-
نوع ترمیم نهایی (پر کردن یا روکش)
مراقبت های بعد از عصب کشی
-
تا چند ساعت غذا نخورید
-
از جویدن غذاهای سفت با دندان درمانشده پرهیز کنید
-
رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان
-
استفاده از داروهای تجویزشده (مسکن یا آنتیبیوتیک)
-
مراجعه به موقع برای تکمیل ترمیم یا روکش
باورهای غلط درباره عصب کشی
باور اول: عصبکشی خیلی دردناک است.
واقعیت: با بیحسی موضعی، عصبکشی تقریباً بدون درد انجام میشود.
باور دوم: دندانی که عصبکشی میشود دیگر به کار نمیآید.
واقعیت: دندان پس از عصبکشی همچنان قابل استفاده است و با روکش مناسب حتی سالها دوام میآورد.
باور سوم: بهتر است دندان را بکشیم تا عصبکشی کنیم.
واقعیت: هیچ چیزی جای دندان طبیعی را نمیگیرد. کشیدن دندان باید آخرین گزینه باشد.
عصب کشی کودکان
گاهی دندانهای شیری نیز نیاز به درمان ریشه پیدا میکنند. این کار با روش خاصی به نام پالپوتومی یا پالپکتومی انجام میشود تا دندان شیری تا زمان افتادن طبیعی حفظ شود.
عصب کشی و روکش دندان
اغلب پس از عصبکشی، دندان ضعیفتر میشود. برای همین توصیه میشود دندانهای عقبی (بهویژه دندانهای آسیاب) بعد از درمان با روکش محافظت شوند.
پرسش های متداول (FAQ)
۱. عصبکشی چند جلسه طول میکشد؟
بین یک تا سه جلسه، بسته به شرایط دندان.
۲. آیا بعد از عصبکشی درد طبیعی است؟
بله، ممکن است چند روز درد یا حساسیت داشته باشید.
۳. عصبکشی دندان چند سال دوام دارد؟
اگر بهدرستی انجام و مراقبت شود، میتواند مادامالعمر باقی بماند.
۴. آیا میتوان از عصبکشی پیشگیری کرد؟
بله؛ با رعایت بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندانپزشک.
نتیجه گیری
عصبکشی یا اندودنتیکس یک درمان نجاتبخش برای دندانهایی است که پوسیدگی یا آسیب شدید دیدهاند. با این روش، دندان طبیعی شما حفظ میشود و جلوی گسترش عفونت گرفته میشود. اگر بهموقع به دندانپزشک مراجعه کنید و توصیههای مراقبتی را رعایت کنید، میتوانید سالها از دندانی که عصبکشی شده استفاده کنید.
